|
پنج فضانورد در برابر پرسشهای ایرانی
|
| |
 |
خیلی‌ها دوست دارند به فضا بروند، شگفتی‌های کیهان را ببینند و بودن در شرایط بی‌وزنی را تجربه کنند، اما این تنها برای تعداد کمی از آدم‌ها میسر می‌شود. تا امروز حدود پانصد نفر مفتخر به انجام این کار بزرگ شده‌اند. برای همین بازگو کردن خاطره‌ها و تجربه‌های سفر فضانوردان ارزش و هیجان فراوانی دارد.
|
|
|
فضانورد، استیون ال. اسمیت، فرمانده محموله، در حال کار بر روی تلسکوپ فضایی هابل. منبع تصویرNASA
|
. منبع : همشهری آنلاین .
خیلی‌ها دوست دارند به یک سفر فضایی بروند، شگفتی‌های کیهان را ببینند و بودن در شرایط بی‌وزنی را تجربه کنند، اما این تنها برای تعداد کمی از آدم‌ها میسر می‌شود. تا امروز حدود پانصد نفر مفتخر به انجام این کار بزرگ شده‌اند. برای همین بازگو کردن خاطره‌ها و تجربه‌های سفر فضانوردان ارزش و هیجان فراوانی دارد. ویژه نامه دوچرخه که وابسته به روزنامه همشهری است، امسال تصمیم گرفت برای اولین بار یک مسابقه ویژه در سال جهانی نجوم برگزار کند و از نوجوانان علاقه‌مند به فضا بخواهد هر سؤالی که دارند بنویسند و با این کار، هم در مسابقه بهترین سؤال فضایی شرکت کنند و هم در صورت شانس برنده شدن جواب خود را از زبان فضانوردان واقعی به دست آورند.
251 پرسش در جشنواره مطبوعات به دست مسئولان مسابقه رسید که از بین آنها نهعدد را انتخاب کردند.
|
زحمت رساندن سؤال‌ها به فضانوردان و گرفتن پاسخ آنها را سیروس برزو بر عهده داشت. دوچرخه ای ها هم پاسخ پنج فضانورد به ۹ سؤال انتخاب شده را همراه با زندگی‌نامه كوتاهی از فضانوردان، در ویژه نامه تولد دوچرخه چاپ کردند که در ادامه خواهید خواند.
. پاول وینوگرادوف
پاول وینوگرادوف در ۳۱ آگوست ۱۹۵۳ میلادی در شهر ماداگان روسیه به دنیا آمد. در مؤسسه هوانوردی مسکو درس خواند و سال‌ها به عنوان مهندس طراح در مؤسسه فضایی انرگیا کار کرد. پس از آن درسال ۱۹۹۲ برای سفر به فضا انتخاب شد و وظیفه مهندسی پرواز را به عهده گرفت و تمریناتش ۲ سال به طول انحامید اما اولین بار در سال ۱۹۹۷ یعنی در سن ۴۴ سالگی همراه با سیوز، تی.ام -26، به فضا رفت و ۳ راه‌پیمایی فضایی انجام داد. وینوگرادوف سیصد و شصتمین فضانورد جهان و هشتاد و هفتمین فضانورد روسیه است.او در سفر فضایی کاملاً ایرانی خود در سال ۲۰۰۶، علاوه بر آنکه مجموعه‌ای از نقاشی‌های استاد فرشچیان را به فضا برد، همسفر انوشه انصاری نیز بود.
|
وینوگرادوف و تیورین سر میز غذاخوری ایستگاه فضایی بین‌المللی
خوابیدن فضانوردان در فضا
|
سوال اول- محمد محسن شکری: آنجا چه غذایی می‌خورید؟ خوردن و خوابیدن در فضا چه فرقی با روی زمین دارد؟
پاول وینوگرادوف: در سال‌های اول تاریخ فضانوردی، سرنشینان سفینه‌ها از غذاهاییاستفاده می‌کردند که به صورت خمیر در تیوب‌هایی شبیه خمیردندان تهیه می‌شد. روش خوردنشان هم به این صورت بود که فضانورد پس از باز کردن در تیوب، آن را به دهان می‌گذاشت و با فشار دادن محتویاتش را می‌خورد. سال‌های بعد، از غذاهای منجمد استفاده می‌شد که در کیسه‌های پلاستیکی قرار داشتند و با استفاده از یک تپانچه آب‌فشان، آب گرم را به داخل آنها وارد می‌کردند و بعداز مدتی که آب محتویات خشک و سرد را گرم و مرطوب می‌کرد،آن را می‌خوردند. اما هم اکنون ما در ایستگاه‌ها فضاییبین‌المللی سفره رنگینی داریم که شامل انواع کنسروهای گوشتی و غیر گوشتی، میوه، آب میوه، مربا و ... است. ما در آنجا یخچال و اجاق داریم و می‌توانیم غذا را گرم کنیم و یا نوشیدنی‌ها را سرد بنوشیم. به دلیل نبودن جاذبه، مایعات را حتماً باید از کیسه‌های پلاستیکی دربسته که خودشان نی یا لوله دارند بنوشیم.
برای خوابیدن هم از کیسه خواب استفاده می‌کنیم. چون آنجا جاذبه وجود ندارد، عمودی و افقی بودن وضعیت کیسه خواب فرقی نمی‌کند و احساس « دراز کشیدن» یا «آویزان بودن» نداریم.
سوال دوم- میلاد نوروز زاده :آیا سفر به فضا کار خطرناکی است؟ چرا دوست دارید به فضا بروید و اصلاً علت این سفرها چیست؟
پاول وینوگرادوف: سؤال خیلی خوبی است. سفر کردن به فضا کار خطرناکی است،اما مگر سفر در
|
|
روی زمین خطرناک نیست؟! شاید برای شما جالب باشد بدانید که به دلیل بررسی‌های دقیقی که روی سفینه‌ها انجام می‌شود، خطر آنها کمتر از بعضی وسیله‌های نقلیه زمینی است! اما با وجود خطرهی زیاد، به دلیل فایده‌هایی که سفرهای فضایی برای انسان دارند، نمی‌شود آنها را کنار گذاشت. شما میدانید که برای بالا بردن دانش بشر و شناخت بیشتر از کره زمین، انسان‌های زیادی خطر کرده‌اند و به سفر در مناطق خطرناک رفته‌اند و بعضی هم جان خود را در این راه از دست داده‌اند. متأسفانه امروز رسانه‌ها کمتر درباره نتیجه‌هی مسافرت‌هی فضایی می‌نویسند، به همین دلیل برای شما و خیلی‌های دیگر این سؤال پیش می‌آید. فضانوردی کمک‌های زیادی به بهبود زندگی انسان کرده است که می‌توان درباره آنها کتاب نوشت. از ساخت دستگاه‌های مختلفی که برای زندگی بهتر لازم است تا داروها و روش‌های درمانی و بسیاری دیگر.امیدوارم در آینده نشریه شما در این‌باره مقاله‌ای بنویسد و به طور جامع دلیل فعالیت‌های فضایی و فایده پرواز انسان را برای شما شرح دهد.
|
. 
آناتولی سالاویف
آناتولی سالاویف، کیهان‌نورد روس، در بین تمامی کسانی که تاکنون در فضا راه‌پیمایی كرده‌‌اند، پیشتاز است. او در ۱۶ ژانویه ۱۹۴۸ در شهر ریگا به دنیا آمد. وی که خلبانی برجسته بود، در یكم دسامبر ۱۹۷۸ به عنوان کیهان‌نورد انتخاب شد. نخستین پرواز مداری خود را با ناو کیهانی سایوز تی.ام -5، در تاریخ ۷ تا ۱۷ ژانویه ۱۹۸۸ انجام داد و نام خود را به عنوان دویست و پنجمین فضانورد جهان و شصت و پنجمین فضانورد شوروی به ثبت رساند. پروازهای بعدی سالاویف نه تنها طولانی‌تر بلکه پیچیده‌تر و همراه با راه‌پیمایی‌های متعددفضایی، برای تعمیر و تعویض قطعه‌های بیرون از ایستگاه مداری بود. او در جریان پروازهای مداری با به دست آوردن رکوردی معادل ۷۲ ساعت و ۲۸ دقیقه، نام خود را در تاریخ کیهان‌نوردی به عنوان فضانوردی با بیشترین تعداد و زمان راه‌پیمایی به ثبت رساند. به همین دلیل می‌توان گفت که بهترین نفر برای پاسخ دادن به این سؤال بود.
سوال سوم- هستی زهتاب‌مینویی: راه رفتن با لباس‌های فضایی سخت است؟ بدون آن لباس‌ها چه اتفاقی برایتان می‌افتد؟
آناتولی سالاویف: راه‌پیمایی فضایی کاری بسیار سخت و خطرناک است. در مورد سخت بودنش شما خودتان می‌توانید آزمایش کنید. در نظر بگیرید چه تفاوتی بین انجام کارهای سخت در یک هوای متعادل و خوب است تا همان کار در زمستان سرد، که شما مجبور هستید چند لباس را با هم بپوشید و با دستکشی ضخیم كارتان را انجام دهید. این لباس سنگین و ضخیم، تحرک را از شما میگیرد. تصور کنید اگر یک مسابقه فوتبال در منطقه قطبی انجام شود و بازیکنان مجبور شوند چند لباس ضخیم پشمی روی هم بپوشند، تفاوت سرعت کارشان و میزان خستگی آنها چه‌قدر با مسابقه‌های معمولی تفاوت خواهد داشت. در کنار سخت بودن، راه‌پیمایی فضایی خطرناک هم هست.
یک کیهان‌نورد با سرعتی در حدود ۳۰ هزار کیلومتر در ساعت به همراه ایستگاه فضایی حرکت می‌کند. حالا تصور كنید برخورد یک ذره کوچک از زباله‌های فضایی با سرعتی در حدود ۱۰ برابر سرعت یک گلوله به او چه بلایی می‌تواند سرش بیاورد. حتی اگر به بدن فضانورد نرسد و تنها سوراخ کوچکی در لباس او ایجاد کند، باعث خروج هوا و کمبود اکسیژن می‌شود و کیهان‌نورد جانش را از دست می‌دهد.
بر خلاف آنچه مردم فکر می‌کنند راه‌پیمایی فضایی و کار در محیط بیرونی ایستگاه‌های مداری، انرژی زیادی می برد و قدرت بدنی کیهان‌نوردان را به شدت کم می‌کند، چون هر ساعت کار در فضای آزاد برابر چند ساعت کار بسیار سخت در زمین، از فضانورد انرژی میگیرد.
در مورد بخش دوم سؤال باید بگویم که اصلاً فکرش را هم نمی‌شود کرد. در محیطی که هوا نیست، درجه حرارت در سایه به کمتر از منهای یکصد درجه سانتی‌گراد و در سمتی که به طرف خورشید است، تقریباً ۲۰۰ درجه بالای صفر است. پس نداشتن لباس فضایی یعنی نابودی کامل.
. الکساندر لاویکین
الكساندر لاویکین در ۲۱ آوریل ۱۹۵۱ در شهر مسکو به دنیا آمد. سال ۱۹۷۴ دانشگاه فنی عالی بائومان را در رشته مهندسی مكانیك با گریش «تولید دستگاه‌های فضایی» به پایان رساند و در دفتر طراحی مؤسسه تولیدات فضایی انرگیا مشغول به کار شد. ۴ سال بعد به عنوان کیهان‌نورد انتخاب شد. تنها پروازفضایی را در ۳۰ ژانویه تا ۶ فوریه ۱۹۸۷ انجام داد و در جریان این پرواز، سه راه‌پیمایی انجام داد.
سوال چهارم- سارا بیگلری : آرزوی یک فضانورد بعد از دیدن فضا چه چیز دیگری است؟
الکساندر لاویکین: برگشتن به زمین و ملاقات با خانواده و دوستان. من از آن بالا وقتی به زمین نگاه می‌کردم، دلم برای بعضی چیزها تنگ می‌شد. باید قبول كنیم كه زمین خانه ماست و ما به آن عادت کرده‌ایم. كسانی كه دوست داریم، دوستان، آشنایان، خانواده‌مان و هم‌نوعان ما در این سیاره هستند.
سوال پنجم- افسانه بیمون‌نژاد : شماچگونه خبرهای روی زمین را دنبال می‌کنید؟مثلاً روزنامه می‌خوانید و تلویزیون می‌بینید؟
الکساندر لاویکین: امروز دیگر خبررسانی زمینی و فضایی یکسان است و چه در فضا و چه در زمین، شما می‌توانید با استفاده از اینترنت، در هر لحظه به اخبار دسترسی داشته باشید. از طریق اینترنت امکان دسترسی به رادیو، تلویزیون، روزنامه و دیگر وسیله‌های ارتباط جمعی وجود دارد.
. 
انوشه انصاری
انوشه انصاری اولین ایرانی‌ای است که به فضا رفت و اولین زنی که به عنوان یک گردشگر فضایی توانست آرزوی دوران بچگی‌اش را به واقعیت تبدیل و از فضا به زمین نگاه کند. انصاری در تاریخ ۱۱ شهریور ۱۳۸۵ در پایگاه فضایی بایكنورواقع در كشور قزاقستان، به فضا پرتاب شد. یعنی درست از جایی که ۴۸ سال پیش یوری‌گاگارین - اولین انسانی كه پا به فضا نهاد - از آنجا راهی مدار زمین شد و از همین جا بود كه در سال ۱۹۶۳ نخستین زن فضانورد دنیا یعنی والنتینا تروشكوا، سفر خود را به فضا آغاز كرد. موفقیت های انصاری در كلاس های آموزشی قبل از پرواز به اندازه‌ای بود که بخشی از تحقیق‌های سفر فضایی به او واگذار شد و او توانست در مدت اقامت خود در فضا آزمایش‌های زیادی در جهت بهبود سلامت انسان انجام دهد و با دستی پر و نگاهی تازه به زمین بازگردد. انوشه انصاری در مصاحبه‌ای كه پس از بازگشت از فضا انجام داد، به دو سؤال زیر پاسخ داد و از آنجا که بسیاری از نوجوانان دوچرخه‌ای این دو سؤال را پرسیده بودند، جواب آنها را برایتان آورده‌ایم.
سوال ششم- بهاره کنجکاو فرد: وقتی از آن بالا به زمین و کیهان لایتناهی نگاه می‌کردید چه احساسی داشتید و به چه فکر می‌کردید؟
انوشه انصاری: وقتی از درون ایستگاه فضایی به جهان بی‌كران نگاه می‌کنید، واقعاً زیباست. زمین سیاره‌ای سراسر صلح، به دور از جنگ و درگیری‌های قومی، نژادی و مذهبی به نظر می‌رسد. سرشار از انرژی مثبت. و از آنجا می‌توانیم ببینیم که چه اندازه چیزهایی که برایشان به جنگ می‌پردازیم بی‌اهمیت و بی‌ارزش هستند. همین‌طور تماشای آسمان شب بی‌نهایت زیباست. شما می‌توانید میلیون‌ها ستاره درخشان را ببینید که تعدادشان آن قدر زیاد است که دیگر نمی‌توانید صور فلکی را پیدا کنید.
سوال هفتم- مهتاب ملا: چه پیشنهادی برای نوجوانان‌هی علاقه‌مند به سفرهای فضایی دارید؟
انصاری: پیشنهاد من این است که تمام توجه خود را متوجه کسب تحصیل کنند و دانشی را که از این راه به دست می‌آورند، صرف رسیدن به هدف نهایی خودشان سازند؛ خواه این هدف دست‌یابی به تحصیلات بالا و تخصصی و رسیدن به مقام در یکی از سازمان‌های فضایی باشد، یا موفقیت در زمینه‌ای دیگر.
. گئورگی گرچکو
گئورگی گرچکو در تاریخ ۲۵ می ۱۹۳۱ در لنین‌گراد به دنیا آمد. در رشته مهندسی مکانیک درس خواند و دکترا گرفت و به عنوان مهندس طراح دستگاه‌های فضایی مشغول کار شد. در سال ۱۹۶۸ تحت آموزش‌های فضایی قرار گرفت و در سال ۱۹۷۵، همراه با سایوز-17 به عنوان هفتاد و پنجمین فضانورد جهان و سی و چهارمین فضانورد شوروی سابق به فضا پرتاب شد. بعد از آن دو بار دیگر در سال‌های ۷۷ و ۸۵ به فضا رفت. گرچکو سال ۸۶ به ایران سفر و از شهرهای اصفهان و شیراز دیدن کرد.
سوال هشتم- پویا شیرزادی: در سفینه‌های شما برای چند روز اکسیژن وجود دارد؟
گئورگی گرچکو: طولانی‌ترین پرواز یک سفینه معمولی سرنشین‌دار به طور مستقل حدود ۱۸ شبانه‌روز است. در این مدت نه فقط اکسیژن، بلکه آب و غذا هم برای دو فضانورد در سفینه وجود دارد. اما با پرتاب ایستگاه‌های فضایی این مدت زیاد و زیادتر شد.
هم اکنون سال‌هاست که برای ساکنان ایستگاه‌های فضایی، به وسیله ناوهای باربری بدون سرنشین، آب، غذا، اکسیژن و دیگر مواد مورد نیازشان فرستاده می‌شود. پس می‌توان گفت که امروزه در جایی که فضانوردان زندگی می‌کنند یعنی ایستگاه‌های فضایی، تا هر زمان که بخواهند اکسیژن و آب و غذا وجود دارد.
سوال نهم- علی کلکی: در فضا غروب آفتاب چگونه است؟
گئورگی گرچکو: طلوع و غروب خورشید در فضا مثل روی زمین نیست. چون سفینه‌ها و یا ایستگاه‌های فضایی، هر ۹۰ دقیقه یک بار مدار خود را به دور زمین تکمیل می‌کنند، خورشید در طول هر دور مداری یک بار طلوع و غروب می‌کند و به این ترتیب فضانورد می‌تواند هر شبانه‌روز زمینی، 32 بار طلوع و غروب زیبای خورشید را تماشا کند!
. سيروس برزو، روزنامه‌نگار علمی و پژوهشگر تاريخ فضانوردی .
نظرات شما عزیزان:
تبادل
لینک هوشمند
